Toolkit tegen online intimidatie

Als ik iets schrijf of op mijn sociale media deel over iets gevoeligs, weet ik van tevoren al dat ik veel reacties zal krijgen. Dat is vooral het geval als het over abortus gaat. Dan weet ik meteen dat ik doodsbedreigingen zal krijgen. Dat hoor ik ook van mede-journalisten en mede-feministen. De grootste berg nare reacties kreeg ik nadat ik een paar jaar terug een video maakte en deelde over slutshaming.

Soms gaat het verder dan alleen het sturen van berichtjes. Zo kreeg ik vorig jaar een bericht van een jongen die zei “als je niet nu een naaktfoto stuurt, ga ik je exposen”. Dat voelde extra bedreigend, omdat ik niet wist óf en welke informatie hij over mij had. Was het misschien een hacker, die mijn privéfoto’s te pakken had gekregen? Moest ik me zorgen maken dat er ergens naaktfoto’s van mij gelekt waren? Of was het een loze bedreiging? Uiteindelijk besloot ik hem te blokkeren, zijn bericht op mijn eigen sociale media te delen, en zijn moeder een berichtje te sturen. Daar heb ik nooit iets op gehoord.

Moest ik me zorgen maken dat er ergens naaktfoto’s van mij gelekt waren?

Ik ben ook een hele tijd gestalkt door iemand die me maar bleef bellen met een anoniem nummer. Dat is op zich al vrij intimiderend. In eerste instantie negeerde ik het, maar toen ik een keer meermaals ‘s nachts wakker was gebeld besloot ik een keer op te nemen en het te filmen. Toen hoorde ik waarschijnlijk een man aan de andere kant van de lijn klaarkomen. Dat gaf me een heel onveilig gevoel. Deze man heeft mijn telefoonnummer, en weet waarschijnlijk hoe ik eruit zie. Zou hij ook weten waar ik woon? Ik besloot aangifte te doen bij de politie. Daar werd me in eerste instantie door een mannelijke agent aangifte afgeraden, omdat het “toch maar op een stapel zou belanden”. Een vrouwelijke agente was gelukkig heel begripvol en raadde me aan om een dossier aan te leggen. Al het bewijsmateriaal dat ik had verzameld zou ook bij de politie in een dossier komen, en misschien in de toekomst iets opleveren.

1. Screenshot alles, sla het op in mapjes en verzamel zo bewijs. Dat kan helpen als je aangifte wilt doen. Als ik een naar bericht krijg is mijn reactie: screenshotten, blokkeren, rapporteren. En soms deel ik een bericht op mijn sociale media. Veel mensen geloven namelijk niet dat het “echt zo erg is”. Voor mij en veel andere vrouwen is overspoeld worden door nare berichten onderdeel van onze dagelijkse realiteit, het is goed als we dat aan de wereld laten zien.

2. Doe aangifte. Als een bericht jou je onveilig laat voelen, is dat genoeg reden om aangifte te doen. En zelfs als het niet tot een uiteindelijke aangifte komt, is het belangrijk dat de politie een melding heeft gekregen. Zo krijgen ze ook een beter inzicht in hoe groot dit probleem is en hoeveel vrouwen dit overkomt. Daarnaast heeft de zaak van Clarice Gargard, die aangifte deed nadat ze 8000 haatberichten kreeg nadat ze verslag deed van een Zwarte Piet is Racisme demonstratie, laten zien dat vervolging echt kan.

Als ik een naar bericht krijg is mijn reactie: screenshotten, blokkeren, rapporteren

3. Het helpt als je toegang tot je accounts en informatie goed hebt afgeschermd, zodat je je geen zorgen hoeft te maken over privé-informatie die exposed kan worden. Zorg bijvoorbeeld dat je overal verschillende wachtwoorden gebruikt en die in een wachtwoordmanager verzamelt. Dan voorkom je dat als je wachtwoord op één plek gelekt wordt, mensen daarmee ook in al je andere accounts kunnen. Je kunt hier checken of jouw wachtwoord ergens is gelekt, en dan meteen op andere plekken waar je dat wachtwoord gebruikt het veranderen

Kijk zelf geen gelekte filmpjes van anderen

4. Zorg voor een supportsysteem. Toen ik de video over slutshaming deelde heb ik alle reacties in mijn eentje zitten lezen. Dat was geen fijne ervaring. Ik hoorde in een podcast dat Clarice Gargard haar vrienden haar inloggegevens gaf, zodat zij voor haar door de stroom van haat konden heen werken. Het helpt ook om er veel over te praten, en om anderen om je heen te hebben die het serieus nemen en je kunnen troosten als je dat nodig hebt.

Het hoort bij onze vrijheid om zelf te bepalen wat je online deelt, zonder dat je bang hoeft te zijn voor nare reacties of dat wat je deelt in verkeerde handen terechtkomt en tegen je wordt gebruikt. Ik ben het er dus ook echt niet mee eens dat veel mensen zeggen “je moet ook gewoon geen naaktfoto’s versturen”. Dat is victim blaming, we leggen de verantwoordelijkheid bij het slachtoffer in plaats van de dader. Ons leven speelt zich grotendeels online af, en ons seksleven dus ook. Als iemand iets wat jij privé hebt gedeeld doorstuurt, of van je steelt, is dat nooit jouw fout! Daarom is het dus ook belangrijk dat we bedreigingen heel serieus nemen, want ze beperken de vrijheid van veel vrouwen online.